Coraz więcej osób korzysta z psychoterapii – indywidualnej, grupowej, terapii par oraz rodzin. Proces psychoterapii bywa długotrwały i nie należy do tanich (chyba, że korzystamy z terapii nieodpłatnej w ramach NFZ czy jakiegoś stowarzyszenia lub fundacji). Nawet najlepszy psychoterapeuta nie pomoże każdemu. Aby zwiększyć szansę na to, że terapia będzie skuteczna, etyczna i bezpieczna, warto upewnić się, że trafiamy do specjalisty w obszarze psychoterapii, a nie do kogoś kto za psychoterapeutę jedynie się podaje. W Polsce to dość skomplikowane ponieważ nie istnieje ustawa o zawodzie psychoterapeuty i właściwie każdy może otworzyć ośrodek psychoterapii.
O co warto zapytać zapisując się na pierwszą konsultację
Już w trakcie pierwszego telefonu do danego ośrodka psychoterapii można zebrać podstawowe informacje o wykształceniu terapeuty. Te związane z jego czy jej przygotowaniem zawodowym powinny zostać przekazane klientowi bez zasłania się RODO czy inną tajemnicą. Osoba prowadząca zapisy powinna być w stanie odpowiedzieć na pytania poniżej:
Jakie wykształcenie posiada dana osoba (Czy jest magistrem psychologii? Czy posiada wyższe wykształcenie? Jakie?);
Jaką szkołę psychoterapii ukończył terapeuta? Czy była to szkoła 4-letnia i podyplomowa? (terapeuta może być w trakcie szkoły psychoterapii, uznaje się, że terapeuta będący w trakcie trzeciego roku szkoły psychoterapii gotowy do prowadzenia procesów psychoterapii pod superwizją).
Czy terapeuta posiada przygotowanie do prowadzenia terapii par i/lub rodzin (jeśli z takiej formy terapii chcemy skorzystać). Jakie? (warto wiedzieć, że wiele szkół psychoterapii nie oferuje wystarczającego przeszkolenia w tym zakresie podczas podstawowego 4-letniego kursu).
Powyższe informacje, przynajmniej częściowo można często znaleźć na stronie internetowej ośrodka lub osobistej stronie terapeuty. Brak informacji o wykształceniu terapeuty w opisie na stronie internetowej powinien nas zastanowić i być powodem do dopytania i zebrania informacji.
O co warto zapytać w czasie pierwszej konsultacji
Klient ma prawo wiedzieć komu powierza swój dobrostan, związek, rodzinę, dziecko, zdrowie psychiczne, życie. Nie wstydźmy się pytać terapeuty na pierwszej czy kolejnej konsultacji lub sesji. Psychoterapeuta powinien jasno i rzeczowo odpowiedzieć na pytania klienta o jego przygotowanie do wykonywania zawodu oraz doświadczenie.
Poza pytaniami wymienionymi powyżej, warto zapytać również:
Czy terapeuta poddaje swoją pracę regularnej superwizji? Jak często?
Superwizowanie swojej pracy przez terapeutę to niezbędny element rozwoju zawodowego oraz radzenia sobie z nieuchronnymi trudnościami w pracy terapeutycznej. Dobrą praktyką jest superwizja minimum raz w miesiącu.
Czy psychoterapeuta uczestniczy w szkoleniach lub innych formach rozwoju zawodowego? Kiedy ostatnio?
Psychoterapeuta, jak lekarz czy nauczyciel, to zawód wymagający ciągłego uczenia się i rozwoju.
Czy terapeuta należy do uznanego polskiego lub europejskiego stowarzyszenia zawodowego posiadającego kodeks etyki zawodowej?
Czy w trakcie szkolenia w zawodzie uczestniczył w terapii własnej i odbył staż kliniczny?
Organizacje zawodowe i certyfikaty
Istnieje wiele organizacji i stowarzyszeń zrzeszających psychoterapeutów. Polska Rada Psychoterapii jest związkiem stowarzyszeń wydających certyfikaty psychoterapeutyczne. Na jej stronie można znaleźć linki do rejestru psychoterapeutów różnych organizacji zawodowych działających w Polsce: https://prp.org.pl/rejestr-psychoterapeutow/.
Nie jest to lista wyczerpująca. Certyfikat jest potwierdzeniem kwalifikacji, a jego posiadanie oznacza spełnienie wymogów certyfikacyjnych danej organizacji zawodowej. Trzeba też wiedzieć, że w Polsce nie ma obowiązku uzyskiwania certyfikatów a ich brak nie oznacza, że dany terapeuta nie jest dobrym specjalistą. Bycie członkiem uznanej organizacji zawodowej także nie jest obowiązkowe, jest jednak swoistym potwierdzeniem spełnienia przez terapeutę wymogów związanych z wykształceniem zawodowym i doświadczeniem.
Wszystko, co opisujemy powyżej to ważne kwestie, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze terapeuty. Powinny być punktem wyjścia do decyzji o rozpoczęciu psychoterapii u danej osoby. Jednocześnie sprawdzenie ich nie zastąpi nawiązania relacji terapeutycznej oraz stopniowego zdobywania zaufania do tego konkretnego specjalisty.